Tai Chi Chuan

Ο ήρεμος δρόμος προς την αρμονία, την υγεία

 και την εσωτερική πληρότητα

Από τη Gloria Lawson

Ο Κινέζος μοναχός ανέβαινε αγκομαχώντας το ανηφορικό μονοπάτι, όταν το παράξενο θέαμα που αντίκρισε τον έκανε να σταματήσει και να κρυφτεί σαστισμένος πίσω από έναν βράχο. Λίγα μόλις μέτρα μπροστά του ένα πουλί – γερανός, πάλευε άγρια  μ’ ένα φίδι. Από αυτόν τον αγώνα ζωής και θανάτου, γεννήθηκε η  μεγάλη  και παγκόσμια γνωστή πολεμική τέχνη του Τάι Τσι Τσουάν.

Ένα πλήρες σύστημα

Το Τάι Τσι Τσουάν είναι μία κινέζικη, παραδοσιακή, πολεμική τέχνη, η οποία συνιστά ένα ολοκληρωμένο σύστημα άσκησης  τόσο του σώματος όσο και της ψυχής και του νου. Αναπτύχθηκε περίπου πριν 300 χρόνια και ανήκει στη λεγόμενη οικογένεια των «εσωτερικών πολεμικών τεχνών». Το χαρακτηριστικό του γνώρισμα είναι η αργή αρμονική και χαλαρή κίνηση που μοιάζει σαν να κολυμπάει κανείς στον αέρα. Με τη συνεχή άσκηση το σώμα δυναμώνει, ευθυγραμμίζεται και σταδιακά τοποθετείται στο χώρο με φυσικό τρόπο. Ο ασκούμενος αναπτύσσει σιγά σιγά  τις δεξιότητές του, χαλαρώνει, ξεκουράζεται και αποκτά μια πολύ καλή υγεία.

Ο θρύλος λέει ότι η κινέζικη πολεμική τέχνη του Τάι Τσι Τσουάν (Tai Chi Chuan ή Taijiquan ) γεννήθηκε όταν ο Ζανγκ Σαν Φάνγκ, ένας Ταοϊστής μοναχός που κατείχε ήδη την τέχνη της πυγμαχίας Σαολίν, είδε έναν γερανό να παλεύει με ένα φίδι. Εμπνευσμένος από τις μαλακές και κυκλικές κινήσεις επίθεσης και άμυνας των δύο πλασμάτων, δημιούργησε ένα είδος «μαλακής» πυγμαχίας – πάλης που ενσωμάτωνε τη φιλοσοφία του Ταό. Αργότερα, ο Cheng Man Ching του οποίου η φόρμα αποτελεί τη βάση του Τάι Τσι που διδάσκεται σήμερα, εμβάθυνε στην τέχνη, αφού η άσκηση αυτή τον βοήθησε να θεραπευτεί από τη βαριά φυματίωση απ’ την οποία έπασχε. Στη συνέχεια ο ίδιος απλοποίησε τη φόρμα αφαιρώντας πολλές όμοιες και όχι τόσο σημαντικές στάσεις μειώνοντας τον αριθμό τους από 140 που ήταν περίπου αρχικά, στις 37, προκειμένου να κάνει το Τάι Τσι πιο προσιτό και εύκολο για τον απλό μέσο, καθημερινό άνθρωπο.

 Αυτού του είδους η πολεμική τέχνη χαρακτηρίζεται λοιπόν από μεγάλες, μαλακές, αεράτες κινήσεις που εκτελούνται με ένα συγκεκριμένο ρυθμό και αποφεύγουν τις διατάσεις, τις εντάσεις και το σφίξιμο των μυών, κάτι που χρησιμοποούν κατά κόρον τα εξωτερικά συστήματα πολεμικά τεχνών. Θα ήταν όμως πλάνη να πίστευε κανείς πως είναι κινήσεις αδύναμες, γιατί αν και αργές και απαλές, κρύβουν εν τούτοις μεγάλη δύναμη και ζωντάνια. Η φιλοσοφία Tai Chi στηρίζεται πάνω στις αρχές του Yin και του Yang, των δύο αντιθέτων δυνάμεων συμπαντικής ενέργειας που διέπουν τα πάντα. Η εναρμόνιση των αντίθετων δυνάμεων που υπάρχουν στη φύση αλλά και μέσα στον άνθρωπο είναι το μεγάλο ζητούμενο και αυτό είναι που προσδίδει στην άσκηση την ιδιαίτερη δυναμική της.

Το σύστημα διαμορφώθηκε σταδιακά με το πέρασμα των χρόνων από ταοϊστές μοναχούς, γνώστες πολεμικών τεχνών, γιόγκικων πρακτικών και ενεργειακών θεραπειών. Παρατηρώντας τα πουλιά, τα ζώα, τα δένδρα και τα φαινόμενα της φύσης, τα σύννεφα, τους κεραυνούς, τις λίμνες, τα ποτάμια, ζώντας σύμφωνα με την ταοϊστική απλότητα, εμπνεύστηκαν ένα είδος σωματικής και πνευματικής άσκησης που, εξελισσόμενη, έφτασε ως τις μέρες μας με τη μορφή που έχει σήμερα το Tai Chi Chuan.

 Το όπλο των αδύναμων

 Ως πολεμική τέχνη αντιπροσωπεύει ένα ακίνδυνο και ανώδυνο σύστημα θεραπευτικής καθημερινής εκγύμνασης, για την οποία δεν απαιτείται ιδιαίτερα καλή φυσική κατάσταση, αλλά ούτε και μεγάλη μυϊκή δύναμη και ευκινησία. Αντίθετα από τις άλλες πολεμικές τέχνες, οι κινήσεις του είναι αργές, σχεδόν χορευτικές, δίνοντας προτεραιότητα στην ευλυγισία του σώματος και στην ευκαμψία των μυών και των κλειδώσεων. Μεγάλη σημασία δίνεται, επίσης, τόσο στην εκμάθηση της σωστής εισπνοής και εκπνοής του αέρα, όσο και στο διαλογισμό. Ο διαλογισμός αυτός αποτελεί την μέγιστη άσκηση, έχοντας στόχο τη συνένωση πνεύματος και σώματος.

Η αποτελεσματικότητα των ασκήσεων βασίζεται στη ρύθμιση της ροής της ενέργειας κατά μήκος όλων των μεσημβρινών, των καναλιών, δηλαδή, που προμηθεύουν με ζωτική ενέργεια κάθε κύτταρο του σώματός μας, με σκοπό τη διέγερση ενός ορισμένου μεσημβρινού ή και ολόκληρου του μεσημβρινού συστήματος.

Το Tai Chi Chuan απευθύνεται, καταρχήν,  σε δυναμικά και ευαίσθητα άτομα όλων των ηλικιών που μπορούν να βρίσκονται σε οποιοδήποτε επίπεδο φυσικής κατάστασης και πιστεύουν ότι χρειάζεται εσωτερική εργασία για να υπάρξει ανάπτυξη και ισορροπία. Στόχος του Tai Chi Chuan είναι η ενίσχυση του ανοσοποιητικού συστήματος, η εξισορρόπηση, όπως είπαμε, της ενέργειας στο σώμα και η αποτελεσματικότερη λειτουργία των εσωτερικών οργάνων. Τai Chi Chuan βοηθάει στην επίτευξη αντοχής, ζωτικότητας και ευεξίας, στην ευλυγισία του μυικού συστήματος, την τόνωση των εσωτερικών οργάνων, τη θετική ψυχολογική κατάσταση, χαρίζοντας παράλληλα ενεργητικότητα, και καλή διάθεση. Επίσης προλαμβάνει και θεραπεύει την αϋπνία, το άγχος και την ένταση. Τέλος, έχει ευεργετικά αποτελέσματα στην θεραπεία αναπνευστικών παθήσεων, την ανάπτυξη της ικανότητας για αυτοσυγκέντρωση, το ξεμπλοκάρισμα και την εξισορρόπηση της ενέργειας και τέλος στην εναρμόνιση συναισθημάτων, νου και σώματος. Στην πρακτική του μορφή το Tai Chi Chuan λειτουργεί ως άσκηση η οποία γίνεται το μέσο για να γνωρίσουμε καλύτερα και βαθύτερα τον εαυτό μας. Κατά τη διαδικασία των ασκήσεων ακολουθούμε την ενέργεια για να επιστρέψουμε στην πηγή της ίδιας μας της ύπαρξης. Ξανανακαλύπτουμε με άλλα λόγια το ποιοι πραγματικά είμαστε. Επειδή δουλεύουμε με τις ποιότητες της ενέργειας, αλλάζουμε σταδιακά από μέσα προς τα έξω και με τη λύση των μπλοκαρισμάτων που έχουμε είτε στο ενεργειακό είτε και στο σωματικό επίπεδο, έρχεται αβίαστα η  πολυπόθητη χαλάρωση, η αυτοσυγκέντρωση και ο διαλογισμός.

Οι βασικές κατηγορίες ασκήσεων  του Tai Chi Chuan

Χτυπήματα και αποκρούσεις με αμυντικό, εσωτερικό προσανατολισμό.

Εκτόνωση εντάσεων και καταπιεσμένων συναισθημάτων.

Εγρήγορση.

Ξεμπλοκάρισμα ενέργειας.

Έκφραση μέσω του σώματος.

Επίγνωση της σχέσης του σώματος με το χώρο.

Ποιότητα του να υπάρχεις και να δρας με ολόκληρο το είναι σου, χωρίς να γίνεσαι θύμα των περιστάσεων και του μυαλού σου.

Τεχνικές χαλάρωσης.

Τεχνικές αυτοσυγκέντρωσης.

Σιωπηλό κάθισμα (Βιπάσανα – Ζάζεν).