Ελέγχοντας το Στρες

Το στρες είναι αναπόφευκτο μέρος της ζωής μας. Μπορεί όμως να αποδειχτεί ακόμα και ωφέλιμο αν μάθουμε πώς να το αντιμετωπίζουμε.

Πώς εμφανίζεται το στρες;

Tο στρες εμφανίζεται σε περιόδους της ζωής μας που αντιμετωπίζουμε αλλαγές, προκλήσεις ή απειλές. Το σώ­μα μας αντιδρά ανάλογα στις καταστά­σεις αυτές και οι αντιδράσεις του παρο­μοιάζονται με εκείνες που έχει πριν από μια μάχη ή πτήση. Όταν το σώμα προ­ετοιμάζεται για τρέξιμο ή μάχη,  οι μυς, οι πνεύμονες, η καρδιά και ο εγκέφαλος ετοιμάζονται για δράση. Η αναπνοή και οι χτύποι της καρδιάς γίνονται γρηγορότε­ροι και η πίεση του αίματος ανεβαίνει, ενώ μεγαλύτερες ποσότητες ορμονών εκ­κρίνονται στο αίμα.

Μπορεί να γίνει φίλος μας;

Η αιτία του στρες δεν είναι απαραίτητα μία φυσική απειλή.  Μπορεί να είναι η ερ­γασία μας, η προσωπική μας ζωή ή το περιβάλλον (π.χ. θόρυβος, κακή στέγα­ση, κυκλοφοριακό). Συνήθως, μαθαίνου­με να προσαρμοζόμαστε στις πιέσεις που αντιμετωπίζουμε, αλλά προβλήματα στρες μπορεί να προκύψουν όταν:

•    Η πιεστική κατάσταση που προκαλεί στρες είναι συνεχής και δεν μπο­ρούμε να τα βγάλουμε πέρα.

•    Διάφορα γεγονότα που δημιουργούν στρες συμ­βαίνουν ταυτόχρονα.

Οποιαδήποτε κατάσταση της καθημερι­νής ζωής μπορεί να αποδειχτεί αιτία στρες.

Ο σωστός βαθμός έντασης ανεβάζει τα επίπεδα ενέργειας μας, βελτιώνει την αποτελεσματικότητα μας και αυξάνει τις πιθανότητες επιτυχίας μας, αλλά το πολύ στρες για μεγάλο διάστημα μπορεί να οδηγήσει σε πνευ­ματική και φυσική εξουθένωση και αρρώ­στια.

Είστε σε κατάσταση στρες;

•    Έχετε προβλήματα ύπνου;

•    Αισθάνεστε κουρασμένος, ακόμη και όταν απλά περπατάτε;

•    Αισθάνεστε έτοιμος να κλάψετε;

•    Έχετε πόνους στο στομάχι;

•    Έχετε προβλήματα συγκέντρωσης;

•    Έχετε δυσκολία στο να παίρνετε απο­φάσεις;

•   Παθαίνετε κράμπες, μυϊκούς σπα­σμούς, πονοκεφάλους;

•    Τρώτε, πίνετε ή καπνίζετε περισσότε­ρο από ό,τι συνήθως;

•    Αποφεύγετε κοινωνικές δραστηριότη­τες;

•    Αδυνατείτε να αισθανθείτε ή να εκ­φράσετε συναισθήματα;

•    Χάνετε την αίσθηση του χιούμορ σας;

•    Αδυνατείτε να τελειώσετε ένα πράγ­μα πριν αρχίσετε το επόμενο;

•    Ενεργείτε ασύμφωνα με τον χαρακτή­ρα σας ή σαν αυτόματο;

Όσες πιο πολλές φορές είπατε ναι, τόσο είναι πιθανότερο  να είστε σε κατάσταση στρες σημαντικού βαθμού.

Επιπτώσεις στην υγεία

Υψηλή πίεση και καρδιακή ασθένεια: Το στρες συσπά τις αρτηρίες οι οποίες στε­νεύουν, το αίμα γίνεται πιο πηκτό και οι καρδιακοί παλμοί γρηγορότεροι.  Αυτός ο συνδυασμός μπορεί να οδηγήσει σε καρδιακές προσβολές ή εμφράγματα. Στομαχικά ή εντερικά προβλήματα: Το στρες προκαλεί αύξηση του υδροχλωρικού οξέος στο στομάχι σε μερικούς ανθρώ­πους, συμβάλλοντας στη δημιουργία έλ­κους, Το σύνδρομο του ευερέθιστου εντέρου, η δυσκοιλιότητα και η διάρροια είναι επίσης συνδεδεμένα με το στρες. Πόνοι: Η μυϊκή ένταση που προκαλείται από το στρες μπορεί να οδηγήσει σε πο­νοκεφάλους, πόνους στην πλάτη, στον αυχένα και στους ώμους. Δερματικά προβλήματα: Το έκζεμα και η ακμή είναι συχνά συνδεδεμένα (ή επι­δεινώνονται) με το στρες

 Άλλες επιπτώσεις: Επιστήμονες ερευ­νούν τη σχέση στρες και καρκίνου.

Έρευνες επίσης έχουν δείξει ότι υπάρχει σχέση μεταξύ στρες και φαλάκρας, όπως και ότι το πολύ στρες μειώνει τη γονιμότητα.

Το στρες συχνά προκύπτει από γεγονότα στη ζωή μας που αφορούν :

•   αλλαγή και αβεβαιότητα

•   προκλήσεις και δοκιμασίες

•   αγωνία ή φόβο

•   λύπη ή απώλεια,

Η ανία, ή η υπερβολική διέγερση, μπορούν επίσης να προκαλέσουν προβλήματα,

Συμπτώματα έντονου στρες

Σωματικά: μυϊκή ένταση/ πόνοι, διάρ­ροια, δυσκοιλιότητα, σύνδρομο ευερέθι­στου εντέρου, άσθμα, ημικρανίες, δερ­ματικά προβλήματα, κούραση, αίσθημα καρδιακών παλμών, συχνή γρίπη, προ­βλήματα ύπνου.

Συναισθηματικά: αγωνία, φόβος, κα­τάθλιψη, απογοήτευση, θυμός, εχθρότη­τα, ανυπομονησία, απότομες αλλαγές διάθεσης, διάθεση για κλάμα. Συμπεριφοράς: συναισθηματικά ξεσπάσματα, δυσκολία στην συγκέντρω­ση, αδυναμία ολοκλήρωσης εργασιών που αναλαμβάνονται, υπερβολικό κάπνι­σμα, φαγητό, ποτό.

Άμυνες κατά του στρες

Τι μπορείτε να κάνετε για να μειώσετε ή να αντιμετωπίσετε το στρες στην ζωή σας;

•          Αποφύγετε το στρες άπου μπο­ρείτε. Για παράδειγμα, αν οι συνθή­κες στην εργασία ή το ταξίδι σας, σας προκαλούν στρες, δείτε εάν μπορείτε να τις αλλάξετε.

Εάν δεν μπορείτε να αλλάξετε τα πράγματα, μάθετε να αντιμετωπί­ζετε το στρες. Μάθετε πώς αντι­δρά το σώμα σας και χρησιμοποιή­στε τεχνικές χαλάρωσης ή αθλη­θείτε για να καταπολεμήσετε το στρες.

•           Μην αφήνετε τα πράγματα να συσσωρεύονται. Αντιμετωπίστε τα μικρά προβλήματα που δημιουρ­γούν στρες, ένα - ένα και εάν είναι δυ­νατό, αποφύγετε πολλές μεγάλες αλλα­γές ταυτόχρονα. Εάν δεν μπορείτε να αποφύγετε κάποιες καταστάσεις προε­τοιμαστείτε για το στρες και πάρτε κά­ποια μέτρα.

•     Εκφράστε τα συναισθήματα σας. Μι­λήστε για το πώς αισθάνεστε, σε φίλους, έναν γιατρό ή ένα ψυχοθεραπευτή. Το να αισθάνεστε κάποιες θυμωμένος ή λυπημένος είναι φυσιολογικό.

•     Να είστε ρεαλιστής. Προσπαθήστε να είστε λογικός στις απαιτήσεις ή στις φιλο­δοξίες που έχετε για τον εαυτό σας και τους άλλους: ανεκπλήρωτες ελπίδες μπορούν επίσης να οδηγήσουν στο στρες.

•   Να είστε καλός με τον εαυτό σας. Τρώτε καλά, κοιμηθείτε όσο θέλετε, κά­νετε διαλείμματα, αφιερώστε χρόνο στο να απολαμβάνετε τα πράγματα, την μου­σική, την φύση, το μπάνιο.

•  Κρατηθείτε σε φόρμα. Η άσκηση βοη­θάει να χαλαρώσετε από την φυσική διέγερση και τις ψυχικές επιπτώσεις του στρες, ενώ αυξάνει τη δύναμη, την ενέργεια και την αντοχή. Υπάρχουν ακόμα ενδεί­ξεις ότι η έντονη άσκηση απελευθερώ­νει χημικές ουσίες που βελτιώνουν την διάθεση. Η αεροβική άσκηση όπως είναι το έντονο περπάτημα, η ποδηλασία, ο αερόβιος χορός ή το κολύμπι, είναι η κα­λύτερη για το στρες.

Μία υγιεινή δίαιτα μπορεί επίσης να βοη­θήσει στην αντιμετώπιση των επιπτώσεων του στρες στη ζωή σας.

•  Μάθετε να χαλαρώνετε. Οι επιστήμο­νες έχουν αποδείξει ότι χαλαρωμένοι μυς και ένταση ή αγωνία δεν μπορούν να συνυπάρξουν, Οι τεχνικές χαλάρω­σης είναι συγκεκριμένες, διδάσκονται και χρειάζονται εξάσκηση.

 Αναπνοή: μερικές τεχνικές χαλάρωσης αφορούν στο να μάθουμε πώς να ανα­πνέουμε.

Οι φίλοι του στρες

• Θάνατος του συντρόφου
•Διαζύγιο ή χωρισμός                                                                                                                                                                                                                                                                       

• Φυλάκιση Θάνατος κοντινού - συγγενικού προσώπου

• Προσωπικός τραυματισμός ή ασθένεια

• Γάμος

• Απώλεια εργασίας

• Συζυγική συμφιλίωση

• Σύνταξη

• Εγκυμοσύνη

• Σεξουαλικά προβλήματα

• Νέο μέλος στην οικογένεια

• Αλλαγή στην οικονομική κατάσταση

• Θάνατος ενός στενού φίλου

Παράγοντες που δημιουργούν μέτριο στρες

• Αλλαγή στον αριθμό των καυγάδων με τον σύντροφο

• Μεγάλη υποθήκη

• Αλλαγή υπευθυνοτήτων στην εργασία

• Ο γιος/ κόρη να φεύγουν από το σπίτι

• Εκκρεμής προσωπική επίτευξη

•Προβλήματα με τον εργοδότη

Παράγοντες που δημιουργούν ελάχιστο στρες

• Μετακόμιση σε καινούργιο σπίτι

• Αλλαγή στις ώρες ή στις συνθήκες ερ­γασίας

• Αλλαγή στις συνήθειες ύπνου

• Διακοπές

• Χριστούγεννα